Sinds enkele dagen volg ik de opbouw van het tijdelijke Chirodorp in mijn achtertuin, het domein van de voormalige landloperskolonie in Merksplas. Einde deze week strijken hier meer dan 4.000 jongeren neer. 137 ha terrein beslaan ze, met 600 tenten rond 12 kampvuren.
Vorige week las ik op LinkedIn dat een festival als het Nederlandse Lowlands op enkele dagen tijd 55.000 bezoekers ontvangt. Lowlands zou een voorbeeld van tijdelijke stadsvorming zijn. Van logistiek tot voeding en veiligheid tot duurzaamheid. Het festival zou een tegenpool zijn van de huidige kijk op stadsinrichting; leven met een marginaal verblijf, gedeelde (sanitaire) voorzieningen en lange rijen. Toch leveren bezoekers ieder jaar maar al te graag een deel van hun comfort in. Puur voor de belevenis. Zorg voor een prikkelend programma, creëer een duidelijke identiteit, maak wonen leuk en flexibel, bied veiligheid in ruil voor gemak. Dat zijn de vier aanbevelingen die de schrijvers van het blogartikel meegeven als alternatief voor de huidige manier waarop we stadsontwikkeling, met al haar uitdagingen, aanpakken. Als je er de VPRO-documentaire uit 2013 op nakijkt, wordt de massa bezoekers weinig impliciet vergeleken met een kudde dieren die vakkundig naar de kraal wordt geloodsd. Mensen hebben er nog een aardig bedrag voor over om bij de 'happy few' die het festival kunnen bezoeken te behoren. In de stad Lowlands draait zowat alles om georkestreerde beleving, 'city marketing' en veiligheid, terwijl de tenten en hun bewoners als sardientjes in een blik bijeen worden gepakt. Is dat de ideale stad die we voor ogen hebben?
Dan is het Chirodorp een betere vergelijking, niet voor een stad, wel voor een duurzaam dorp. Hier gaat het veel meer om wonen en een werkelijk tijdelijk verblijf, dan het geval is bij de meeste muziekfestivals.
Het is fascinerend om te zien hoe dit dorp gepland wordt als een militair kamp. De lijnen worden letterlijk uitgezet. Buurten zijn per chiroverbond gepland rond kampvuren. De bouwmaterialen worden routinematig aangebracht. Er zijn plekken voor ontmoeting, rond het kampvuur, in grotere leeftenten per groep, in de grote publieke tent, ter plaatse van de openluchttheaters die in hout worden opgetrokken.
En er is bovenal aandacht voor behoud van groene ruimte op de 137 ha. Wonen gebeurt compact, maar kwalitatief en omzichtig gepland.
Boeiend hier ook is het feit dat (een deel van) de bewoners zelf mee aan de basis liggen van het masterplan en het dorp ook zelf mee opbouwen.
Hier liggen inzichten qua planning die onze dorpen goed van pas kunnen komen. Wordt vervolgd...